znaczyć się
  • najeść się wstydu, strachu

    4.04.2024
    4.04.2024

    Dzień dobry,

    w ostatnim czasie zacząłem się zastanawiać jaka jest etymologia wyrażenia „najeść się wstydu” i podobnego „najeść się strachu”?

  • należeć się – przysługiwać

    1.05.2022
    1.05.2022

    Chciałabym dowiedzieć się jaka jest i czy jest różnica między „należy się” a „przysługuje”. Nurtuje mnie czy jeśli mówimy np. o sytuacji, w której pracownik przepracował rok i posiada on prawo do urlopu, możemy powiedzieć, że urlop „mu się należy” czy „przysługuje”? Czy w tym kontekście słowa mają takie samo znaczenie? Czy każde z nich możemy zastosować według upodobania, czy któreś jest preferowane i dlaczego?

  • Należy się
    10.01.2018
    10.01.2018
    Kiedy i w jaki sposób można, a kiedy nie można używać zwrotu należeć się. Jak wiadomo, niektóre użycia zwrotu należeć się mogą nosić znamiona postawy roszczeniowej, co zwykle posiada negatywne zabarwienie. Czy jednak nie chcąc być posądzonym o wspomnianą roszczeniową postawę, należy całkowicie zrezygnować z używania należy się w jakimkolwiek sensie na rzecz innych równoważnych określeń? Interesuje mnie więc kwestia, gdzie jest granica pomiędzy prawidłowym użyciem zwrotu a jego nadużyciem.
  • O co się rozchodzi z tymi przymiotnikami?
    18.02.2019
    18.02.2019
    Czy przymiotniki od nazw własnych (np. profil instagramowy) pisze się od dużej litery?
    SJP PWN nie podaje tego znaczenia, ale czy czasownika rozchodzić się można używać w znaczeniu ‘o co masz pretensje’? (Moja koleżanka często pyta: O co ci się rozchodzi?, a chodzi jej o to, o co się gniewasz).

    Pozdrawiam!
    D.
  • parać się, porać się

    11.03.2003
    11.03.2003

    Szanowni Państwo,

    czy poprawne jest zdanie: „Cały czas param się z problemami”? Mówi się „Muszę uporać się z problemem” lub „Uporałam się z problemem”. Dla mnie oznacza to uporać się raz i koniec. Natomiast, jeśli te problemy występują ciągle, czy w tym wypadku poramy, uporamy się z problemami?

    Z góry dziękując za odpowiedź, serdecznie pozdrawiam

    Maria

  • Przepłyńmy się trochę
    4.10.2013
    4.10.2013
    Proszę powiedzieć: czy można się przepłynąć? Słownik języka polskiego informuje, że można się przejechać samochodem albo przelecieć się samolotem, ale nie ma tam mowy o tym, że można się przepłynąć jakimś wodnym środkiem transportu. Jeśli chciałbym zabrać dziewczynę na wyprawę kajakiem, rowerem wodnym lub wodolotem, to oczywiście możemy oboje popłynąć lub popływać. Ale czy mogę jej zaproponować: chodź, przepłyniemy się trochę?
  • Skąd się wzięły ciuchy?
    20.04.2012
    20.04.2012
    Jaka jest etymologia słowa ciuch? Czy to prawda (jak chce Wikipedia), że to jidyszyzm?
  • Spodobał mi się czy podobał mi się?
    11.12.2019
    11.12.2019
    Dzień dobry Państwu.
    Mam pytanie dotyczące czasownika podobać się. Często słyszę, na przykład, po kinie, podobał mi się ten film. Ale mi się wydaje, że tu powinien być aspekt dokonany, to znaczy spodobał mi się ten film. Rozumiem, że Polacy mówią poprawniej, niż ja :) Ale dlaczego tu jest właśnie aspekt niedokonany i czy w ogóle nie mogę używać aspektu dokonanego?
  • Toż podoba się dla niej ta odpowiedź!
    25.06.2010
    25.06.2010
    Witam!
    Mam pytanie dotyczące formy dla. Pochodzę z Podlasia i u nas przyjęło się mówienie dla Pawła zamiast Pawłowi. Czy takie określenie jest dopuszczalne? Kiedy możemy używać dla a kiedy nie?
    Przypomniało mi się jeszcze, że chciałam zapytać o toż. Też u nas charakterystyczne, np. „Toż Ci mówiłam’’. Czy takie słowo istnieje?
  • Uzgadniać się z…, uzgadniać się do…?
    16.10.2017
    16.10.2017
    Wraz z pojawieniem się nowego narzędzia do przekazywania danych urzędom skarbowym, jednolitego pliku kontrolnego, w broszurach i pismach Ministerstwa Finansów pojawiły się sformułowania, które budzą moje wątpliwości.
    Czy konstrukcje uzgadniać się z, uzgadniać się do (używane w znaczeniu: ‘być zgodne z’, ‘pokrywać się z’) są poprawne? Przykład zastosowania: Ewidencja (…) JPK powinna uzgadniać się z deklaracjami w podatku od towarów i usług.

    MK, Urząd Skarbowy w Sz.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego